Bắt đầu triển khai Metro Số 1 và kế hoạch Metro Số 2 TP.HCM

Dự án Metro Số 1 ở Thành phố Hồ Chí Minh sắp đi vào hoạt động và đánh dấu sự bắt đầu cho Dự án Metro Số 2. Ban Quản lý Đường sắt đô thị (ĐSĐT) TP.HCM đã trình Dự thảo xây dựng đề cương đề án phát triển hệ thống metro để thực hiện kết luận số 49 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Theo kết luận này, TP.HCM sẽ phải hoàn thành khoảng 220 km ĐSĐT với tám tuyến ĐSĐT (MRT) và ba tuyến xe điện mặt đất hoặc đường sắt một ray (LRT) trong giai đoạn đến năm 2035.

Theo Quyết định 568/2013 của Thủ tướng về quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP.HCM đến năm 2020 và sau năm 2020, TP.HCM sẽ có tám tuyến ĐSĐT xuyên tâm và vành khuyên nối các trung tâm chính của TP và ba tuyến xe điện mặt đất hoặc đường sắt một ray. Tổng chiều dài của toàn bộ hệ thống ĐSĐT TP khoảng 220 km. Hiện nay, TP.HCM đã và đang triển khai hai tuyến ĐSĐT.

Dự án Metro Số 1, tuyến Bến Thành – Suối Tiên, có chiều dài 19,7 km và đi qua các quận 1, Bình Thạnh, TP Thủ Đức (TP.HCM) và TP Dĩ An (Bình Dương). Tuyến này có tổng cộng 11 ga trên cao, ba ga ngầm và một depot tại Long Bình. Dự án này đã bắt đầu triển khai từ năm 2007 và dự kiến ​​sẽ đi vào hoạt động vào năm 2024.

Công trường xây dựng tuyến Metro Số 1 đang rất sôi động, với các công nhân đang làm việc đồng loạt trên nhiều phần công trình, bao gồm cả việc hoàn thiện và kết nối hạng mục. Các nhà ga cũng đang được hoàn thiện, với điểm nhấn đặc biệt như hệ thống chiếu sáng và hình đóa sen khổng lồ tại ga trung tâm Bến Thành đã bắt đầu lộ diện. Các hạng mục liên quan đến kết nối với tuyến Metro Số 1, như cầu bộ hành, cũng đã bắt đầu xây dựng một cách nhanh chóng.

Công ty TNHH MTV ĐSĐT số 1, đơn vị quản lý tuyến Metro Số 1, cho biết họ đang triển khai đồng thời nhiều nhiệm vụ để đảm bảo sẽ có đủ nhân lực cho vận hành tuyến. Đã có sự đào tạo cho điều độ viên, kỹ thuật viên và lái tàu trong nước, và trong tháng 9 này, một số lái tàu sẽ được đào tạo tại Nhật Bản để chuẩn bị cho vận hành tuyến vào cuối năm 2023 và mục tiêu vận hành thương mại vào năm 2024.

Theo ông Nguyễn Quốc Hiển, Phó Trưởng Ban quản lý ĐSĐT (MAUR), tuyến Metro Số 1 đóng vai trò quan trọng bổ sung cho hệ thống giao thông công cộng của TP.HCM và sẽ kết nối trung tâm TP với cửa ngõ đông bắc. Hiện tại, tuyến này đã đạt đến 95% tổng khối lượng dự án và đã thực hiện chạy thử nghiệm toàn tuyến từ ga trung tâm Bến Thành đến ga Suối Tiên, với chiều dài khoảng 20 km. Mục tiêu là vận hành thử nghiệm toàn tuyến vào cuối năm 2023 và vận hành thương mại vào năm 2024.

Ông Hiển cũng nhấn mạnh rằng Metro Số 1 là tuyến tàu địa ngầm đầu tiên của TP.HCM, và nó sẽ là nền tảng quan trọng để triển khai các tuyến Metro khác như tuyến Metro Số 2 và Số 5.

Bên cạnh việc đầu tư xây dựng, dự án cũng đang tiến hành nhiều công việc quan trọng khác như đánh giá an toàn hệ thống, làm việc với các nhà thầu chính, hoàn thiện kế hoạch đào tạo và chuẩn bị nguồn nhân lực cho công tác tiếp nhận vận hành và bảo dưỡng trong tương lai.

Không chỉ có Metro Số 1, TP.HCM cũng đã khởi công dự án Metro Số 2 (Bến Thành – Tham Lương) sau chuỗi công đoạn chuẩn bị. Dự án này dự kiến sẽ chính thức khởi công vào năm 2025 và dự kiến hoàn thành vào năm 2030.

Ngoài ra, TP.HCM cũng đang lên kế hoạch đầu tư các tuyến Metro khác như tuyến Metro Số 5 – giai đoạn 1 (ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn), tuyến Metro Số 3a – giai đoạn 1 (Bến Thành – khu y tế kỹ thuật) và tuyến Metro Số 2 – giai đoạn 2 (Bến Thành – Thủ Thiêm). Đồng thời, TP.HCM cũng sẽ tiến hành công việc chuẩn bị đầu tư và phê duyệt dự án cho 1-2 tuyến khác.

TP.HCM đã lập kế hoạch có tổng cộng 11 tuyến Metro, với tổng chiều dài 220 km và kế hoạch đầu tư khoảng 25 tỷ USD. Điều này đặt áp lực lớn lên TP.HCM, với mật độ dân số cao và việc sử dụng xe cá nhân phổ biến. Tuy nhiên, TP.HCM đang nỗ lực sử dụng nguồn vốn ODA truyền thống và hợp tác với các nhà tài trợ như JICA, ADB và MAUR để phát triển hệ thống đô thị theo hướng giao thông công cộng (TOD). Nghị quyết 98 được thông qua cũng cung cấp cơ hội để TP.HCM triển khai các tuyến Metro và đánh dấu bước tiến quan trọng trong tương lai.

Trong tương lai, MAUR sẽ hợp tác với các sở và Viện Nghiên cứu phát triển TP để lập kế hoạch quy hoạch TOD cho các khu vực xung quanh các nhà ga. Đồng thời, TP.HCM sẽ xem xét lại quy hoạch mạng lưới giao thông chung và mạng lưới ĐSĐT cụ thể để cập nhật vào trong đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP đến năm 2040, với tầm nhìn đến năm 2060.

Hiện tại, đang có phương án giá vé đang được xem xét cho tuyến Metro Số 1 và các tuyến xe buýt cũng đang được xem xét để kết nối với tuyến Metro Số 1, giúp người dân di chuyển thuận tiện hơn.